BASIN BİLDİRİSİ
Çankırı’da Çevre Katliamı’na Dur Demek İçin Derneğimizce Hukuki Süreç Başlatıldı.
Kamuoyunda yer alan ve çeşitli basın yayın organlarında “Son Dakika! Çankırı’da Akılalmaz Olay! Gölün Ortasından Maden Çıkartıyorlar” başlığı ile yayımlanan maden sahasına ilişkin basın bildirimizdir:
Kamuoyunca bilindiği üzere Türkiye Tabiatını Koruma Derneği gönüllerinde doğa sevgisi ve çevre değerlerini büyük bir inançla taşıyan 40 üyenin bir araya gelmesiyle 1955 yılında kurulmuştur. Müvekkil dernek kuruluşundan itibaren her türlü çevresel faaliyette aktif olarak çalışmalarını yürütmektedir.
Derneğimiz 3512 sayılı Kanunun 37. maddesine göre Bakanlar Kurulunun 15/11/1963 gün ve 6/2383 Sayılı Kararıyla GENEL MENFAATLERE YARAR DERNEK olarak kaydedilmiştir. Halen kamuya yararlı dernek statüsünü taşımaktadır.
Yine 1630 Sayılı Dernekler Kanunu’nun Geçici 1. maddesine göre müvekkil dernek hakkında intibak işlemi yapılmış olup, ayrıca Bakanlar Kurulunun 15/10/1973 gün ve 7/7351 Sayılı Kararıyla da derneğimiz “TÜRKİYE” isminin kullanılma müsaadesi alınmıştır.
Son olarak derneğimiz 3512 sayılı Kanunun 10. maddesine göre Bakanlar Kurulunun 7/6/1963 gün ve 6/1844 Sayılı Kararıyla ULUSLARARASI TABİAT ve TABİAT KAYNAKLARINI KORUMA BİRLİĞİ (IUCN) ile iş birliği yapma müsaadesini almıştır.
Bahsi geçen maden sahası Çankırı’nın Orta İlçesi Büğdüz Köyü mevkii’nde yer almakta ve yabancı sermayeli Clariant (Türkiye) Boya Kimyevi Maddeler ve Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş tarafından işletilmektedir. Bahsi geçen maden sahasında ilişkin olarak Şirket tarafından “82388 Ruhsat Numaralı Sahada Diatomit Ocağı Kapasite artışına ilişkin ÇED raporu” sunulmuş ve bu rapora ilişkin olarak Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca 13/06/2022 tarihinde “ÇED Olumlu” kararı verilmiştir. İşbu “ÇED Olumlu” kararına karşı Derneğimizce Kastamonu İdare Mahkemesi’nin 2022/1432E. numaralı dava dosyası açılmış olup bahsi geçen ÇED Olumlu kararının öncelikle yürütmesinin durdurulması ve ardından kararın tümüyle iptali istenmiştir.
Clairant AŞ tarafından işletilen söz konusu maden ocağı Anadolu’nun can damarlarından Kızılırmak’ın en önemli kollarından biri olan Devrez Çay’ı havzasının tam ortasında yer alıyor. Bilindiği üzere Devrez Çayı’nın toplam uzunluğu 211 km'dir ve Devrez Çayı sırasıyla; Orta, Kurşunlu, Ilgaz, Tosya ve Kargı (Çankırı, Kastamonu, Çorum) topraklarını sular. Köroğlu Dağlarının kuzeye bakan yamaçlarından inen kolların birleşmesi ile meydana gelir ve Ilgaz Dağları'nı güneyinden sınırlayan Kuzey Anadolu Fayı'nın oluşturduğu çukur alanı izleyerek Kargı topraklarından Kızılırmak'a ulaşarak katılır. Tosya’nın ve Kargı’nın yetiştirdiği çeltik türleri Devrez Çayı ile sulanmaktadır. Bunun yanında Devrez Çayı üzerinde Güldürcek Barajı da yer almakta olup bu barajın suyu "içme-kullanma-sulama" amaçlı kullanılmaktadır. Güldürcek Barajı'nın maden ocağına mesafesi ise 8,93 km olup mutlak koruma alanıdır. Kaldı ki Devrez Çayı ile sulanan Tosya ve Kargı'daki çeltik tarlaları, Türkiye'nin en önemli çeltik tarlalarından olup, Tosya pirinci ülkenin en kaliteli pirincidir. Yine bilindiği üzere geçen yıl Devrez Çayı'nda oluşan kuraklık sebebiyle çeltik tarlalarında çok ciddi bir kuraklık yaşanmış, 12 hektarlık pirinç tarlarının yarısının sulanamamış ve bu durum da ülke tarım üretimine ve ekonomisine çok ciddi bir darbe vurmuştur.
Bahsi geçen proje ile Devrez Çayı havzasının tam ortasında 110 hektar (1.100.000 m2)'lik yıllık 480 bin ton maden çıkartacak devasa bir maden ocağı işletmesinin kurulması planlanmaktadır. Söz konusu madenin yapısında bulunan silis maddesi ise su kaynakları açısından zehir niteliği taşıyabilecek bir madde olduğundan Devrez Çayı açısından büyük bir risk teşkil etmektedir. Diğer yandan Devrez Çayı'nı besleyen su kaynağına ciddi miktarda zarar verecek bu projenin gerçekleşmesi ve maden çayın su havzasının dengesini tümüyle bozacak; maden sahasında ortaya çıkan suyu kurutulması veya arıtılmadan gelişigüzel deşarj edilmesi, öncelikle bölgede ve daha sonra da tüm ülkede kuraklığa yol açabilecek tehlikeler yaratabilecektir. Bu sebeplerle bahsi geçen proje Devrez Çayı ve Kızılırmak açısından büyük bir tehlike arz etmektedir.
Bunun yanında Clairant AŞ tarafından kamu yararı kararı olmaksızın Bakanlık birimleri de yanıltılarak mera alanlarında ve birinci sınıf tarım alanlarında madencilik faaliyetleri yürütülmektedir.
Tüm bu gerekçelerle hareket ederek ve idari başvurulardan bir sonuç alınamayınca konu Derneğimiz tarafından Bakanlığın verdiği ÇED Olumlu kararının iptali, sahada yer alan içme suyu kaynaklarının koruma altına alınması ve maden ocağının çalışmalarının durdurulması gerekçeleriyle konu yargıya taşınmıştır.
Konuya ilişkin açıklamada bulunan Türkiye Tabiatını Koruma Derneği Başkanı Ali Rıza Koç “Tüm dünyada ve ülkemizde iklim krizinin ve su kıtlığının en önemli gündem maddesi olduğu günümüzde Türkiye Tabiatını Koruma Derneği olarak konuya kayıtsız kalmamız mümkün değil. Nitekim ülkemiz adına kamu yararlı faaliyet yürütme hak ve yetkisi bulunan derneğimizin temel mücadele alanı ülkemiz çevresinin ve kaynaklarının korunmasıdır. Konunun sonuna kadar takipçisi olacağız.” dedi.
Davayı yürüten TTKD vekili Av. Aslı Han ise “Orta Anadolu Bölgesi bizzat davalı Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından e-devlet sistemi üzerinden herkesin erişimine açık yayınlanan güncel rapor ile kuraklık riski en yüksek bölgelerimizden biri olarak ilan edilmiştir. Hal böyleyken Orta Anadolu Bölgesinin en önemli su kaynaklarına zarar verecek bu projenin gerçekleşmesi halinde kuraklık riskinin daha da artma olasılığı yüksektir. Pek çok bilimsel raporda da belirtildiği üzere kaynaklarımızı korumadığımız takdirde kısa zaman sonra çok büyük bir su kriziyle ve kuraklıkla karşılaşmamız muhtemeldir. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği olarak ülkemizin her türlü ekolojik değerini korumak için mücadeleye devam edeceğiz.” dedi.
Bahsi geçen dava önümüzdeki günlerde Kastamonu İdare Mahkemesi tarafından görülecektir.
Kamuoyunun bilgisine saygıyla duyururuz.
Saha fotoğrafları http://www.ozgunmanset.com/mobil/haber/4189/son-dakika-cankirida-akilalmaz-olay-golun-ortasindan-maden-cikartiyorlar.html linki üzerindeki haber metninden alınmıştır. (Erişim Tarihi: 22/08/2022)
